Let op: Vanwege de kerstvakantie is het Adviespunt gesloten vanaf 20 december 16.00. Maandag 6 januari 2025 zijn wij weer bereikbaar. In geval van een calamiteit zijn de adviseurs van het calamiteitenteam 24/7 bereikbaar.
Primair Onderwijs
Voortgezet Onderwijs
MBO
Creëer een sociaal veilige sfeer op school
De impact van een incident rond sexting op de school
Martje Heerkens is inhoudelijk medewerker seksuele integriteit bij Stichting School & Veiligheid.
Sexting is hot! Inmiddels is het fenomeen, met name de ongewenste verspreiding van sexting beelden, niet meer weg te denken. Maar helaas zie ik – zowel bij de aanpak van incidenten op scholen als bij preventie- en hulpprogramma’s, beleidsmakers en instanties – dat een grote groep vaak vergeten wordt: de school als gemeenschap. Want sexting heeft impact op de hele gemeenschap van leerlingen.
de leerlingen die het ‘sexy’ beeldmateriaal voorbij zien komen en het niet doorsturen, de leerlingen die ervan horen maar niks te zien krijgen, de leerlingen die gniffelen als ze degene op het beeldmateriaal in de gang zien, de leerlingen die steun bieden, de leerlingen die zelf eerder zoiets meemaakten, de leerlingen die er nog lang niet aan toe zijn om op zo’n manier met hun seksualiteit bezig te zijn, de leerlingen die het zielig vinden, de leerlingen die het dom vinden en dat ook uitspreken, de leerlingen die zelf ook zulke foto’s uitwisselen met vriendjes of vriendinnetjes maar daar hun mond over dicht houden. Een geval van ongewenste verspreiding van sexy beelden op school heeft impact op de sociale veiligheid van álle leerlingen, ook als ze niet zo duidelijk het slachtoffer of de verspreider zijn.
Degenen die de meeste aandacht krijgen bij ongewenste verspreiding van sexy beeldmateriaal zijn het slachtoffer en de verspreider. Het slachtoffer krijgt hulp en steun – en als het goed is geen verwijten van leraren of andere volwassenen. De verspreider(s) worden gestraft of aangesproken. Zeer zelden zie of hoor ik aandacht voor die grote groep andere leerlingen.
Kijkend door de bril van sociale veiligheid op school is dit juist ook de groep die zijdelings of direct beïnvloed kan worden in hun gevoel van veiligheid en in hun ontwikkeling van seksuele integriteit. Het incident beïnvloedt hun ruimte om te ontdekken wie ze (willen) zijn en hun proces van leren om bewust, respectvol en verantwoordelijk om te gaan met hun eigen seksualiteit en die van anderen. Soms krijgt deze groep in de rol van ‘omstander’ – terecht – de zwarte piet toegespeeld van medepleger. Maar zelden zie ik aandacht voor die groep als geheel. Die groep waarin al die leerlingen vertegenwoordigd zijn die op verschillende manieren leren van – of beïnvloed worden door – het sexting incident.
Moet ongewenste verspreiding van sexy beeldmateriaal dan nu altijd opgeblazen worden door de (hele) schoolgemeenschap erbij te betrekken? Nee. De vuistregel is wat mij betreft: maak het niet groter dan nodig, maar ook niet kleiner dan noodzakelijk. Want een incident alleen afhandelen met pleger(s) en slachtoffers kan voorbijgaan aan de impact hiervan op een brede groep leerlingen. Naast het slachtoffer en de verspreider(s) verdient ook de school als gemeenschap aandacht na een sexting incident. En dat geldt ook bij de ontwikkeling van preventiebeleid en bij het nemen van maatregelen achteraf.
Hoe kan deze ‘foto met invloed’ ook een kans zijn voor het werken aan seksuele integriteit bij de gniffelende leerlingen, de leerlingen met oordelen, de leerlingen met medelijden, de leerlingen met vragen en onzekerheden? Zodat de school als gemeenschap elke keer een stukje veiliger wordt voor íedereen.
Dit artikel is gekoppeld aan de volgende thema’s
Wij zijn Stichting School & Veiligheid. Wij ondersteunen scholen bij het bevorderen van een sociaal veilig klimaat. Dit doen wij door:
Meld je net als 13.000 anderen aan voor onze nieuwsbrief en ontvang iedere maand actuele informatie over sociale veiligheid op school.
