Scholen die vragen hebben over sociale veiligheid, kunnen terecht bij ons Adviespunt. We bieden ondersteuning aan onderwijsprofessionals (bestuurders, directeuren, schoolleiders, leraren, vertrouwenspersonen, etc.) uit het primair onderwijs, voortgezet onderwijs en middelbaar beroepsonderwijs. Onze medewerkers zijn telefonische en per mail bereikbaar.

• Adviespunt School & Veiligheid
• Kennisbank: Calamiteitenteam

Bij een calamiteit, bel School & Veiligheid
ook nà een calamiteit kunnen wij ondersteuning bieden
030 – 285 66 16 | adviespunt@schoolenveiligheid.nl

Een calamiteit heeft een enorme impact. Het vraagt om een buitengewone inspanning van de directie en de medewerkers. Op zo’n moment heb je als school behoefte aan ondersteuning en tips. Daarom biedt het calamiteitenteam van School & Veiligheid een helpende hand bij calamiteiten. Dat doen we kosteloos.

• Kennisbank: Calamiteitenteam

Scholen krijgen steeds vaker te maken met een incident, calamiteit of schokkende gebeurtenis. Dit ontwricht de dagelijkse activiteiten op school. De impact van een calamiteit op een school is zo groot, dat het de dagelijkse gang van zaken op een school ontwricht. Op deze pagina vind je informatie wat je kunt doen om voorbereid te zijn en om een calamiteit het hoofd te bieden. Denk daarbij aan crisismanagement en het ontwikkelen van noodplannen.

• Publicatie: Als een ramp de school treft
• Kennisbank: Calamiteitenteam
• Kennisbank: Handelingskader dreiging
• Kennisbank: Wat te doen bij een terreuraanslag
• Kennisbank: Handreiking preventie en omgang schoolaanslagen
• Blog: En soms gebeurt het dan toch…
• 113 zelfmoordpreventie: Suïcidepreventie in het onderwijs

De impact van een calamiteit is zo groot, dat het de dagelijkse gang van zaken op een school ontwricht. Vergeleken met een calamiteit is een incident een relatief lichte verstoring van de de dagelijkse gang van zaken.

• Thema: Calamiteiten po | vo | mbo
• Kennisbank: Calamiteitenteam
• Kennisbank: Checklist omgaan met calamiteiten in het onderwijs
• Kennisbank: Schietpartij op school

Effectief crisismanagement en goed voorbereide crisisplannen zijn essentieel om adequaat te kunnen reageren bij een calamiteit. Het crisisplan is bedoeld voor complexe en uitzonderlijke situaties, die je niet met een bestaand draaiboek kunt aanpakken. In het crisisplan staat op welke crisissituaties de school goed voorbereid moet zijn. Het crisisteam bestaat in ieder geval uit een vertegenwoordiger van de directie en een vertegenwoordiger van het bestuur.

• Thema: Crisisplan en crisisteam
• Kennisbank: Checklist omgaan met calamiteiten in het onderwijs
• Kennisbank: Hoe te handelen bij online bedreigingen
• Kennisbank: Communicatieprotocol na (poging tot) zelfdoding student
• Publicatie: Als een ramp de school treft
• Blog: Ervaren crisismanager? Liever niet!

Een goede samenwerking met lokale hulpdiensten, waaronder de politie, is essentieel voor een effectieve aanpak van een calamiteit. Denk bijvoorbeeld aan een online dreiging.

• Kennisbank: Samenwerking hulpdiensten – Politie als partner in schoolveiligheid
• Kennisbank: Checklist omgaan met calamiteiten in het onderwijs
• Kennisbank: Hoe te handelen bij online bedreigingen

Communicatie is van essentieel belang bij crisissituaties. Het vaststellen van duidelijke communicatielijnen zorgt ervoor dat alle betrokkenen correct geïnformeerd worden. Informeer niet alleen medewerkers, maar ook studenten en eventueel ouders.

• Thema: In- en externe communicatie | richtlijnen voor communicatie
• Kennisbank: Checklist omgaan met calamiteiten
• Publicatie: Als een ramp de school treft

Nazorg is de fase die volgt op de acute calamiteit. De inspanningen zijn erop gericht om terug te keren naar ‘het reguliere’. Doel van de nazorg is het afronden van de ontstane situatie en voorkomen dat de nasleep van een traumatische gebeurtenis onvoldoende aandacht krijgt.

• Thema: Nazorg en herstel bij een calamiteit
• Kennisbank: Hulpdiensten en overige (hulp) instanties
• GGD: Psychosociale Hulp (PSH) bij rampen en ingrijpende gebeurtenissen
• De Gezonde school: Podcast ingrijpende gebeurtenissen
• Rijksoverheid: Veiligheidsregio’s en crisisbeheersing

Met alle sociale media hou je een calamiteit niet ‘binnenshuis’. Zorg dus dat je goed voorbereid bent op vragen vanuit de media. Een effectieve mediastrategie zorgt voor accurate en tijdige informatievoorziening. Wijs een woordvoerder aan, die de pers te woord kan staan. Houd er rekening mee dat leerlingen of studenten door de media benaderd worden.

• Thema: Calamiteiten > Interne en externe crisiscommunicatie po | vo | mbo
• Product: Checklist omgaan met calamiteiten
• Product: Als een ramp de school treft
• Blog: Ervaren crisismanager? Liever niet!

Het is goed om lessen te trekken uit veiligheidsincidenten. Soms blijkt bijvoorbeeld dat het bestaande beleid moet worden aangepast. Een evaluatie kan recht doen aan een periode die heftig en/of emotioneel is geweest. Betrek bij de evaluatie niet alleen medewerkers, maar ook de betrokken leerlingen of studenten.

• Thema: Nazorg en evaluatie
• Publicatie: Als een ramp de school treft
• Product: Checklist omgaan met calamiteiten

Om goed voorbereid te zijn op een calamiteit, kan het crisisteam samen met de ketenpartners een oefensessie doen. Denk bijvoorbeeld aan de politie en de GGD.

• Kennisbank: Simulatieoefeningen – Omgaan met een calamiteit op school

In Nederland heeft zich nog geen schietpartij op school voorgedaan. Preventieve maatregelen zijn cruciaal om geweld en bedreigingen op school te minimaliseren. Zorg dat alle protocollen op orde zijn en hou regelmatig kluisjescontroles.

• Kennisbank: Controle op wapens, drugs en alcohol
• Kennisbank: Handreiking preventie en omgang schoolaanslagen
• Kennisbank: Preventie online dreiging: breng je protocollen op orde
• Kennisbank: Niet-pluisinstrument – intervisietool