Primair Onderwijs
Voortgezet Onderwijs
MBO
Creëer een sociaal veilige sfeer op school
‘Ik heb twee papa’s…het is altijd dubbel feest’. Het was die tekst uit een liedje tijdens de Kinderboekenweek waar ouders ontzettend over vielen, vertelt Ricardo Verver, schoolleider van de Haagse basisschool De Kameleon. Het zorgde voor boze vaders op de stoep die zeiden ‘als het zo doorgaat hier, haal ik mijn kind van school.’ Tja, en wat doe je dan? In dit interview vertelt Verver hoe hij met hulp van School & Veiligheid de rust op school en het vertrouwen van ouders wist terug te winnen en hoe ook zijn team er sterker uitkwam.
“Toen ik hier 2 jaar geleden kwam werken, ben ik gestart met het maken van een schoolplan. Op een ouderavond presenteerden we dit om te laten zien waar we voor staan als school en om ouders te vragen hoe zij ernaar kijken. Maar dat werd dus een heel groot ding”, vertelt Verver.
“In onze visie stond de zin: ‘we bereiden kinderen voor op een veranderende maatschappij’. Daarop sloeg een deel van de ouders aan. ‘Wat bedoelen jullie?’ vroegen ze. ‘Willen jullie stimuleren, dat ze gaan kijken of ze man of vrouw zijn of homoseksueel?’ Ik schrok en heb toen uitgelegd wat wij bedoelen. Dat we een toekomstgerichte school willen zijn, die kinderen voorbereidt op een veranderende maatschappij. Maar ouders zoomden in op het seksuele aspect”, zegt Verver. De onrust die tijdens de ouderavond ontstond en het incident tijdens de Kinderboekenweek veranderde volgens hem de sfeer op school en hield ook het team bezig.
“Ik heb de ouders toen gezegd dat ik hun zorgen hoor over de seksuele voorlichting op school en dat ik snap dat het gevoelig ligt. Ik beloofde erop terug te komen met een informatieavond. Daarna had ik wel zoiets van ‘hoe nu verder?’ want het is best een heftig onderwerp. Ik heb School & Veiligheid benaderd voor advies en ondersteuning. Ze hebben ons begeleid bij het vormen van een visie rondom seksuele vorming en het thema seksuele diversiteit én het voorbereiden van de informatieavond voor ouders.”
“Binnen het team heb ik gevraagd wie mee wilde denken. Daar zat best wel wat terughoudendheid. Ze vonden het spannend en maakten zich ook zorgen over wat het zou opleveren. Seksuele diversiteit was een onderwerp dat we uit de weg gingen. Sterker nog, er was bewust voor gekozen om er niet te veel mee te doen omdat het een gevoelig onderwerp is bij onze leerling populatie. Alleen als het toevallig voorbij komt op het Jeugdjournaal of in een boek bespreken we het thema in de klas.”
Doordat we er veel over spraken in het team kwamen we er achter dat we het juist belangrijk vonden dat het thema wél wordt aangeboden en besproken op school. Dat we er redelijk hetzelfde over dachten, heeft ook geholpen toen we met onze visie bezig gingen.” (Ricardo Verver.)
“Ik kreeg van School & Veiligheid de tip om vóór de informatieavond in gesprek te gaan met ouders over hun verwachtingen en te peilen hoe ze erin staan. Toen ik op een gegeven moment een collega in gesprek zag met een groepje moeders over het onderwerp, dacht ik ‘het ligt heel gevoelig, maar volgens mij is het wel te doen om dit te bespreken met ouders’. Ik zag verbinding ontstaan toen mijn collega vertelde hoe het voor haar – als moeder van een homoseksuele zoon – overkomt en voelt als er zo negatief gepraat en gedacht wordt over homoseksualiteit.”
“Ik ben in gesprek gegaan met één groepje vaders die echt graag wilde weten wat er speelde en concreet wilde horen hoe de lessen er uit zagen. Omdat ze zich gewoon zorgen maakten. Ouders komen nooit zomaar. Als ze hier staan te tetteren en boos zijn, is dat omdat ze zich zorgen maken over wat er met hun kind gaat gebeuren. Ik vind het alleen maar fijn om met ouders in gesprek te gaan. Want dan weet ik namelijk wat er aan de hand is.”
Volgens Verver kwamen ze er door de gesprekken met ouders achter dat er best een grote groep was die er een stuk genuanceerder in stond. Alleen die lieten gewoon wat minder van zich horen. De focus ging uit naar diegenen die het hardst roepen. Verver was blij met de tip die School & Veiligheid gaf om op de informatieavond ook die middengroep aan het woord te krijgen.
“Aan het begin van de informatieavond heb ik bewust een aantal dingen gezegd om te zorgen voor een veilige sfeer. Dat ik begrijp dat het onderwerp voor ouders gevoelig ligt en dat het voor sommigen lastig is dat er zowel mannen als vrouwen aanwezig zijn. We hebben afgesproken naar de verschillende meningen te luisteren en niet beschuldigend te doen naar elkaar. Vervolgens hebben we redenen genoemd waarom het belangrijk is om iets te doen aan seksuele voorlichting. We hebben het bewust breder getrokken en los van seksuele diversiteit. Ongesteld worden, afspraakjes maken via sociale media, dat soort dingen. Juist om te laten zien dat het niet gaat over hoe je seks moet hebben – iets wat ouders vaak denken. Maar dat we aansluiten bij wat kinderen tegenkomen of gaan tegenkomen en we ze daarop willen voorbereiden en weerbaarder maken.”
“Daarna hebben ouders in groepjes met elkaar gesproken over wat zij thuis doen aan seksuele opvoeding. Wat ze vinden dat leerlingen moeten leren en wat moet school hierin betekenen? Van elk groepje koppelde een ouder plenair terug. Toen werd al snel duidelijk dat er één groepje bezorgde en vrij fanatieke vaders was en vijf groepjes – voornamelijk moeders – die er veel neutraler instonden. Een inzicht dat ook voor het groepje vaders waardevol was.”
“Stap voor stap spraken we over wat er precies in de visie staat en wat ons idee erbij is. Uiteindelijk was het bijzonder om te horen dat ouders eigenlijk wel zoiets hadden van; het valt allemaal best mee. Ze waren vooral gerustgesteld. Wij hebben wel benoemd dat we meer willen gaan doen met het onderwerp seksualiteit en seksuele diversiteit. Ouders gaven aan dat ze dan graag een bericht krijgen. Dat hebben we afgesproken.”
“Het komen tot een visie was een intens proces, maar het levert op dat we nu gewoon duidelijk aan ouders kunnen uitleggen; zo staan we erin. We hebben bagage om antwoord te geven als ze komen met vragen. Het team is ook sterker geworden. We hebben er onderling veel over gesproken en gezien dat we dit soort onderwerpen ook gewoon kunnen bespreken met de ouders in plaats van het uit de weg gaan. Uiteindelijk hebben ook de ouders een heel tevreden gevoel. Dat ze worden gehoord door school en kunnen vertellen wat ze willen. Er is wederzijds vertrouwen.”
“De ondersteuning die we kregen van School & Veiligheid heeft ons echt ontzorgd en veel goede ideeën opgeleverd.” (Ricardo Verver, directeur Kameleon)
Voor vragen en advies over sociale veiligheid is het Adviespunt bereikbaar.
Dit artikel is gekoppeld aan de volgende thema’s
Andere kennisbank artikelen over dit onderwerp.
Omgaan met diversiteit in het onderwijs is een continu proces dat inspanning en betrokkenheid van iedereen in school vereist. Door diversiteit ruimte te geven of te vieren en effectief om te gaan met uitdagingen, kunnen scholen een inclusieve en veilige omgeving creëren waarin iedereen zich welkom en gewaardeerd voelt. Een handreiking voor schoolleiders.
Wij zijn Stichting School & Veiligheid. Wij ondersteunen scholen bij het bevorderen van een sociaal veilig klimaat. Dit doen wij door:
Meld je net als 13.000 anderen aan voor onze nieuwsbrief en ontvang actuele informatie over sociale veiligheid op school.
