Voorleven van seksuele integriteit met het team

Met al het personeel

Kijk eens door de ogen van een leerling of student. Hoe ga je als collega’s met elkaar om? Hoe spreek je in de klas over je collega? Kun je met collega’s praten over je eigen relaties of ervaringen – en op wat voor manier gebeurt dat? Het goede voorbeeld geven is gemakkelijker wanneer binnen het team ook met openheid en respect wordt gepraat over relaties, seksualiteit, identiteit, gender- en seksuele diversiteit. Daarvoor is betrokkenheid, verantwoordelijkheid en samenwerking nodig van al het onderwijspersoneel.

Waar kun je aan denken bij openheid en respect op het gebied van gender en seksualiteit in een onderwijsteam?

1. Openheid over jezelf

Kun je jezelf zijn tussen je collega’s? Is er in het team een sfeer van positieve openheid over bijvoorbeeld de relaties en seksuele identiteit van elkaar? Kun je hier open in zijn – en mag je er ook een eigen opvatting over hebben? Want positieve openheid binnen het team wordt door leerlingen opgemerkt.

Openheid is geen verplichting; onderling verschil in openheid mag er zijn. Maar een onveilige sfeer mag niet de reden zijn dat sommige collega’s weinig over zichzelf vertellen.

Wees inclusief: ook collega’s met een meervoudige culturele achtergrond of een andere gender- of seksuele oriëntatie moeten zich vrij voelen om hun ervaringen en wensen te delen.

2. Open over je ervaringen in de klas

Spreek met elkaar over seksuele integriteitSeksuele integriteit: ‘Bewust, respectvol en verantwoordelijk omgaan met de eigen seksualiteit en gender en die van anderen’. Meer hierover lees je bij de het thema ‘Omgaan met seksualiteit in het po‘ ‘… in het vo‘ of ‘… in het mbo‘. op school. Plan periodiek een moment om ervaringen uit te wisselen over situaties met leerlingen/studenten rondom seksualiteit en gender. Dit gesprek vraagt om openheid en een zekere mate van kwetsbaarheid. Daardoor is het een goede oefening in het creëren van een veilig klimaat met elkaar.

Dit gesprek kan bijvoorbeeld in de vorm van intervisieBespreek of reflecteer bijvoorbeeld op:
Hoe reageer je op seksueel getinte opmerkingen van een collega?
Durf je daar überhaupt wat van te zeggen?
En hoe is dat bij opmerkingen van een leerling/student?
Wat vinden jullie geaccepteerd in het (fysieke) contact tussen docenten en leerlingen?
Welke situaties met leerlingen in de klas vind je lastig of juist leuk om op in te gaan?
Hoe laat je aan de leerlingen merken dat het oké is wanneer mannen – dus ook mannelijke collega’s – empathische of zorgzame eigenschappen laten zien, en wanneer vrouwen bijvoorbeeld meer competitieve of doelgerichte eigenschappen laten zien?. Op deze manier kun je elkaar leren kennen en elkaar verrijken:

• in wat voor jullie individueel en als team seksueel integer is;
• op welke manier jullie hier (pedagogisch) aan werken in de groep;
• welke verschillen er zijn en hoe deze te respecteren of te verkleinen.

De belangrijkste opbrengst van dit soort gesprekken is meer openheid rondom het thema, wat bijdraagt aan een positief (pedagogisch/team) klimaat. Dit helpt bij het goed omgaan met situaties van onveiligheid.

3. Omgaan met weerstand

Wordt er in jouw team nog weinig gepraat over jullie ervaringen en handelen in situaties waarin ‘seksueel’ gedrag voorkomt? Is de voorbeeldrol niet op het vizier? Ervaar je weerstand van collega’s in het werken aan seksuele integriteit? Dat komt veel voor en is ook begrijpelijk. Het thema zit ‘dicht op de huid’. Door sommigen wordt het ervaren als een onderwerp dat strikt privé is. Ideeën kunnen ook twijfelen over welke onderwerpen passend zijn bij een bepaald leeftijd.

Je kunt eventueel met een kleinere groep betrokken en gemotiveerde leraren beginnen met het bespreken van seksuele integriteit . Misschien kom je samen op ideeën om het thema toegankelijker te maken voor andere collega’s.

Verder lezen:

• In dit artikel lees je hoe twee adviseurs van School & Veiligheid samenvattend uitleggen hoe integer omgaan met seksualiteit onderdeel uitmaakt van de sociale veiligheid op school, en hoe dit grensoverschrijdend gedrag voorkomt: Geen individuele zoektocht, maar onderdeel van de school.
• De themapagina’s Omgaan met seksualiteit (voor po, vo en mbo) geven een overzicht van het onderwerp en praktische tips voor het werken aan een seksueel integer klimaat op school.