Vertrouwenswerk op school: een effectieve probleemaanpak

Elke school streeft ernaar om problemen tijdig aan te pakken, om zo meldingen en klachten voor te zijn. En als ze er toch komen, deze transparant en naar tevredenheid op te lossen. De veelheid aan functionarissen maakt het niet altijd makkelijk om bij de juiste functionaris uit te komen als er een probleem is. Dit is jammer, want hierdoor blijven problemen vaak onbesproken en onopgelost. Het is daarom belangrijk dat de school over een goed en toegankelijk aanspreekpunt voor de afhandeling van meldingen en klachten beschikt. De vertrouwenspersoon is de aangewezen medewerker om deze rol te vervullen.

Interne vertrouwenspersoon als eerste aanspreekpunt

De interne vertrouwenspersoon neemt in de leidraad een spilfunctie in. Deze functionaris heeft als primaire taak het eerste aanspreekpunt te zijn voor ongewenst gedrag, maar wordt in de praktijk ook vaak ingeschakeld bij veelsoortige problemen of als het vertrouwen elders in de schoolorganisatie beschadigd is. Dat is de reden waarom de vertrouwenspersoon goed als eerste aanspreekpunt voor alle problemen kan fungeren. Met de keuze voor de vertrouwenspersoon als spilfunctionaris koppelen we de praktijk dus aan het beleid.

De aanwezigheid van één aanspreekpunt voor klachten en meldingen op school is niet alleen van belang voor de veiligheid van de leerlingen, maar ook voor die van het personeel en de ouders. Dat is anders dan bij andere instellingen en bij bedrijven, waar het vertrouwenswerk meestal maar één doelgroep kent. Ook beperkt het vertrouwenswerk zich daar tot ongewenst gedrag, terwijl er in het onderwijs meer mogelijke probleemgebieden zijn. De opvang en begeleiding van de verschillende geledingen in de school vraagt niet altijd dezelfde kwaliteiten van functionarissen. Het is aan scholen zelf om de goede afwegingen en keuzes te maken in het beleggen van de taken en rollen in het vertrouwenswerk en te zorgen voor een passende professionalisering.

Probleem- en klachtgebieden

In de leidraad behandelen we de zes probleem- en klachtgebieden: schoolorganisatie, onderwijskundige zaken, huiselijk geweld en kindermishandeling, persoonlijke problemen en problemen thuissituatie, seksueel grensoverschrijdend gedrag en ongewenst gedrag op school. We geven per gebied de routes voor leerlingen, ouders en collega’s aan en geven tips voor een goed functionerend beleid. Ook is in de leidraad opgenomen een uitgebreide functieomschrijving voor de vertrouwenspersoon en een nieuwe voorbeeld-interne klachtenregeling passend bij de aanpak zoals de leidraad beschrijft. Die voorbeeld klachtenregeling kan perfect worden geïntegreerd in de externe modelklachtenregeling van de sectorraden en klachtencommissies.

Gratis downloaden

De Leidraad ‘Vertrouwenswerk op school’ is er voor het primair onderwijs, voorgezet onderwijs en het mbo. Ze zijn hieronder gratis te downloaden:

Leidraad po

Leidraad vo

Leidraad mbo

Leidraad

De leidraad is gemaakt in opdracht van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en is meegelezen door vertegenwoordigers van de sectorraden, de vertrouwensinspectie, klachtencommissies en het onderwijsveld.